Witaminy wspierające na płodność.
Właściwe odżywianie oraz wartość odżywcza jaką niesie za sobą żywność wpływają na płodność zarówno kobiet jak i mężczyzn. Największy udział we wpływie na funkcje rozrodcze przypisuje się witaminom: D3, B6, B12, B9 i witaminom antyoksydacyjnym C, A, E[1],[2].
WITAMINA D3
Obecnie wiele uwagi poświęca się witaminie D3. Witamina D kojarzona jest przez większość osób głównie z pozytywnym wpływem na budowę kośćca. Witamina D3, w swej aktywnej formie – kalcytriolu – ma wpływ na ogólne samopoczucie i zdrowie. Kalcytriol działa poprzez receptor VDR, który mieści się w wielu tkankach, również w jajnikach, łożysku i ma swój udział w produkcji takich hormonów jak: estron, progesteron
i estradiol[3]. Witamina D poprawia wrażliwość insulinową oraz pozytywnie wpływa na dojrzewanie pęcherzyków owulacyjnych[4]. Wiele dostępnych badań wskazuje na istotny związek deficytu witaminy D z niepłodnością owulacyjną kobiet[5]. Jest to również szczególnie ważne u kobiet z Zespołem Policystycznych Jajników. Co więcej, wykazano, że deficyt witaminy D i wapnia wpływa na zaburzenia miesiączkowania4.
Chcąc uniknąć niedoborów witaminy D3 warto odkryć w sezonie wiosennym i letnim ramiona i dekolt oraz ograniczyć stosowanie kremów z filtrami, które skutecznie ograniczają syntezę skórną witaminy (oczywiście z rozsądkiem).
W sezonie zimowym natomiast warto sięgnąć po suplementację witaminą D, jednak zanim sięgniesz po wysoką dawkę, sprawdź swój poziom witaminy D z krwi.
WITAMINY Z GRUPY B: B6, B12, B9
Wiele uwagi poświęcono również witaminom z grupy B, a w szczególności B6, B12 i B9. Przede wszystkim, ze względu na fakt, że witaminy te skutecznie obniżają poziom homocysteiny we krwi, której duża ilość może mieć wpływ na rozwój m.in. chorób sercowo naczyniowych oraz zaburzenia płodności[6]. Witamina B6 wpływa na utrzymanie prawidłowego poziomu progesteronu, natomiast deficyt witamin B12 i kwasu foliowego może powodować zaburzenia owulacji, co może skutkować zaburzeniami płodności[7].
WITAMINA B6 (pirydoksyna):
Otręby pszenne, zarodki pszenne, mięso drobiowe, ryby: makrela, łosoś, kasza gryczana.
WITAMINA B12 (kobalamina):
Pokarmy pochodzenia zwierzęcego: wątroba, mięso, produkty mleczne, jaja.
WITAMINA B9 (kwas foliowy):
Wątroba kurza, soja, otręby pszenne, szpinak, szparagi, bób, brukselka; głównie warzywa zielone.
WITAMINY ANTYOKSYDACYJNE: C, A, E
Duży wpływ na zaburzenia owulacji upatruje się również w niedoborach witamin antyoksydacyjnych A, C, E. Wskazuje się, że ich niedobór może przyczyniać się do zaburzonego eliminowania wolnych rodników, których nadmierna ilość może prowadzić do powstawania wielu chorób i które mogą wpływać negatywnie na jakość oocytów[8]. Badania wskazują, że niskie spożycie witaminy E związane jest z zaburzeniami owulacji[9]. Witamina C, której wysokie stężenie zaobserwować można w tkankach jajników, ma swój udział w biosyntezie kolagenu. Jest to szczególnie ważne dla przebiegu owulacji oraz fazy lutealnej[10]. Korzystne działanie witamin A, C, E polega na ich zdolności do usuwania wolnych rodników tlenowych a tym samym działaniem chroniącym przed występowaniem wielu chorób, w tym minimalizowania ryzyka niepłodności.
Witamina C:
Natka pietruszki, papryka, brukselka, brokuły, czarna porzeczka, kiwi, truskawki, pomarańcze, cytryny, grejpfruty.
Witamina A:
Źródła zwierzęce: masło, pełne mleko, żółtko jaj, wątroba, ryby.
Źródła roślinne zawierają beta karoten – prekursor retinolu: szpinak, marchew, pomidory, czerwona papryka, wiśnie, morele, brzoskwinie, śliwki.
Witamina E:
Oleje: z zarodków pszennych, rzepakowy, z pestek winogron; migdały, orzechy laskowe; nasiona słonecznika, pestki dyni, zarodki pszenne.
[1] Buhling KJ, Grajecki D. The effect of micronutrient supplements on female fertility. Curr Opin Obstet Gynecol. 2013; 25(3):173-180. doi: 10.1097/GCO.0b013e3283609138.
[2] Cetin I, Berti C, Calabrese S. Role of micronutrients in the periconceptional period. Hum Reprod Update. 2010; 16(1):80-95. doi: 10.1093/humupd/dmp025.
[3] Lerchbaum E, Obermayer-Pietsch B. Vitamin D and fertility: a systematic review, Eur J Endocrinol. 2012; 166(5):765-778. doi: 10.1530/EJE-11-0984.
[4] Brzozowska M, Karowicz-Bilińska A. Rola niedoboru witaminy D w patofizjologii zaburzeń występujących w zespole policystycznych jajników. Ginekol Pol. 2013; 84:456-460.
[5] Holick M. Vitamin D deficiency. N Engl J Med. 2007; 357(3):266:281.
[6] Buhling KJ, Grajecki D. The effect of micronutrient supplements on female fertility. Curr Opin Obstet Gynecol. 2013; 25(3):173-180. doi: 10.1097/GCO.0b013e3283609138.
[7] Tamura T, Picciano MF. Foliate and human reproduction. Am J Clin Nutr. 2006; 83 (5): 993-1016.
[8] Prasad S, Tiwari M, Pandey AN, Shrivastaw TG, Chaube SK. Impact of stress on oocyte quality and reproductive outcome. J Biomed Sci. 2016; 23(1):26:36. https://doi.org/10.1186/s12929-016-0253-4.
[9] Hajduk M. Wpływ wybranych składników pokarmowych na funkcjonowanie układu rozrodczego u kobiet. Endokrynol Otył Zab Przem Mat. 2013; 9(1):29-33.
[10] Raczyński P, Kubik P, Niemiec T. Zalecenia dotyczące suplementacji diety u kobiet podczas planowania ciąży, w ciąży i w czasie karmienia piersią. Gin Prakt. 2006; 4: 2-7.
